Terug

Recent kon u vernemen dat de Spaanse groep Wamos een aantal kantoren en een deel van het personeel van het failliete Thomas Cook Retail Belgium overneemt.

Hoewel er voorafgaand aan het faillissement van Thomas Cook intensief werd onderhandeld over een mogelijke doorstart via een gerechtelijke reorganisatie door overdracht (de zogenaamde WCO 3), bleek geen enkele kandidaat bereid om deze overdracht te organiseren onder de koepel van een gerechtelijke reorganisatie.

Wellicht zal de recente rechtspraak van het Europees Hof van Justitie en meer bepaald het arrest Plessers hierbij een rol gespeeld hebben.

Het arrest Plessers zette de gerechtelijke reorganisatie door overdracht onder gerechtelijk gezag op losse schroeven

In het kader van een WCO 3 procedure machtigde de rechtbank de NV Echo, die in financiële moeilijkheden verkeerde, om haar activa over te dragen aan NV Prefaco. Daarnaast nam Prefaco ongeveer twee derde van het personeel over.

Mevrouw Plessers, die niet bij de gelukkigen was, vocht haar ontslag aan bij de arbeidsrechtbank en vervolgens bij het arbeidshof te Antwerpen. Zij dagvaardde de nieuwe werkgever Prefaco en de Belgische Staat en voerde aan dat de overnemer het voltallig personeel had moeten overnemen, aan dezelfde voorwaarden.

Voor het arbeidshof stelde zich de vraag of de Belgische regeling inzake overdracht van personeel in het kader van een WCO 3 strijdig is met de artikelen 3 en 4 van de Europese Richtlijn 2001/23, op basis waarvan werknemers beschermd zijn tegen een ontslag dat louter door de overdracht van een onderneming plaatsvindt.

Met uitdrukkelijke verwijzing naar haar eerder arrest Smallsteps herhaalde het Hof dat, in de regel, het voltallige personeel aan dezelfde arbeidsvoorwaarden moet worden overgenomen en dat er enkel van dit principe kan worden afgeweken indien:

  • de vervreemder is verwikkeld in een faillissementsprocedure of in een soortgelijke procedure;
  • deze procedure is ingeleid met het oog op de liquidatie van het vermogen van de vervreemder; én
  • deze procedure onder het toezicht van een bevoegde overheidsinstantie staat.

Volgens het Hof van Justitie is de huidige WCO 3-regeling strijdig met het unierecht voor zover de verkrijger van een onderneming het recht heeft om te kiezen welke werknemers hij wil overnemen, zonder te moeten aantonen dat de niet-overname van werknemers gebeurt op basis van technische, economische of organisatorische redenen.

Wie betaalt het gelag?

Het arrest Plessers zorgde voor grote onzekerheid. Werknemers die ontslagen worden in het kader van een WCO 3 kunnen overwegen om de Belgische staat aan te spreken voor hun eventuele schade ten gevolge van het feit dat het Belgische recht strijdig is met het unierecht (o.m. op basis van de leer van het arrest Frankovich).

Of deze werknemers de overnemer kunnen aanspreken, lijkt ons zeer twijfelachtig aangezien een foutieve omzetting van een Europese Richtlijn geen rechtstreekse rechten doet ontstaan in de relatie tussen private personen, met name tussen de niet-overgenomen werknemer en de nieuwe werkgever.

Niettemin zal een kandidaat-overnemer tweemaal nadenken voor hij in het kader van een WCO 3 een bod tot overname van slechts een gedeelte van het personeel formuleert. Hij zal zich de huidige rechtsonzekerheid immers willen besparen.

Mogelijks heeft Wamos dezelfde overweging gemaakt toen zij besliste om toch maar het faillissement van Thomas Cook af te wachten, zonder het risico te lopen zich een nieuwe zaak Plessers op de hals te halen.

Wat nu met WCO 3?

Of de WCO 3 procedure daarmee ten dode is opgeschreven, is wellicht een voorbarige conclusie.

Het hof liet immers optekenen dat de overnemer naliet aan te tonen dat er technische, economische of organisatorische redenen waren die de niet-overname van een aantal personeelsleden rechtvaardigde. A contrario zou een gedeeltelijke overname van personeel in het kader van een WCO 3 procedure mogelijk wél te overwegen vallen wanneer de overnemer aantoont dat de ontslagen te wijten zijn aan technische, economische of organisatorische redenen.

Wil de nieuwe Belgische regering een sluitend wetgevend kader opmaken dat de mogelijkheid van overdracht van een deel van het personeel in het kader van een WCO 3 procedure behoudt, dan kan zij het arrest Plessers best nog eens grondig nalezen.

Ook het stil faillissement in de koelkast

Het arrest Plessers ligt volledig in lijn met het arrest Smallsteps van het Europees Hof van Justitie, dat er in juni 2017 voor zorgde dat de Belgische wetgever in allerijl haar ‘stil faillissement’ moest afvoeren.

Ter gelegenheid van de opname van de faillissementswet in boek XX van het Wetboek Economisch Recht (hierna: WER), trachtte de wetgever het concept van het ‘stil’ faillissement te introduceren in artikel XX.33 WER. In dit stil faillissement zou men de overdracht van activa of gedeeltes van een in moeilijkheden verkerende onderneming reeds vóór de faillietverklaring met behulp van een bewindvoerder kunnen voorbereiden en onmiddellijk na het faillissement uitvoeren. De wetgever vond daarbij inspiratie bij de pre-pack-procedure in het Nederlandse recht.

Echter, in het arrest Smallsteps van 22 juni 2017 oordeelde het Europees Hof van Justitie dat deze Nederlandse rechtsfiguur in strijd was met artikelen 3 en 4 van richtlijn 2001/23. In het licht van voormeld arrest heeft de Belgische wetgever het stil faillissement terug afgevoerd. Verwijzend naar de uitspraak van het Hof van Justitie achtte de regering het ‘aangewezen om de verdere evolutie ter zake af te wachten, en geen wettelijke regeling in te voeren’. Het stil faillissement ging dus terug in de koelkast. Nederland heeft inmiddels wel een wetsvoorstel ingediend, waarin het poogt tegemoet te komen aan het arrest Smallsteps.

DELEN:

Recent nieuws

Newsflash

Interestvoet voor betalingsachterstand gestegen tot 12,5%

01/03/2024 - In het eerste semester van 2024 is de interestvoet voor betalingsachterstand gestegen tot 12,5%. Deze interestvoet geldt o.a. voor transacties tussen ...

Lees meer
Cassatiearrest veralgemeend bewijsbeslag advocaten kortrijk website

Cassatie reikt hulpmiddel aan bij bewijsnood en bevestigt een veralgemeend bewijsbeslag

07/02/2024 - Het gebeurt vaak dat een partij in bewijsnood zit. Zij wil een procedure opstarten tegen een andere partij maar kan haar zaak (vooralsnog) niet hard m...

Lees meer